Blog: Foto’s van Facebook gebruiken, mag dat?

Foto’s van Facebook gebruiken is niet toegestaan zonder toestemming.

Een recente uitspraak van de kantonrechter van de rechtbank Zeeland-West-Brabant laat weer eens zien hoe belangrijk het is niet ‘zomaar’ foto’s die online te vinden zijn zelf te gaan gebruiken. Het enkele feit dat een foto online te vinden is, betekent niet dat je die foto zonder toestemming van de auteursrechthebbende mag gebruiken. In de genoemde zaak plaatste Drankgigant een foto op hun website. De maker van de foto trok vervolgens aan de bel. Het verweer van Drankgigant, dat zij de foto van Facebook hadden gehaald en daardoor mochten veronderstellen dat zij de foto mochten gebruiken, mocht Drankgigant niet baten. Niet alleen stelde de auteursrechthebbende dat de foto niet op Facebook heeft gestaan, als dat wel het geval zou zijn geweest, zou dat ook nog eens geen verschil hebben gemaakt: de voorwaarden van Facebook zien enkel op gebruik op Facebook zelf en geven dan ook geen vrijbrief een foto op de eigen website te plaatsen. Het feit dat Drankgigant zich van geen kwaad bewust, mag ook niet baten: voor auteursrechtinbreuk is immers geen opzet vereist.

User Generated Content – wat betekent dat ook alweer?

Platformen zoals Facebook worden gevuld door de gebruikers van de platformen, die dan ook vol staan met zogenaamde ‘user generated content’, oftewel: foto’s, filmpjes, teksten, tekeningen en alles wat de gebruiker zelf maakt en plaatst. Het auteursrecht op zulke foto’s en filmpjes komen toe aan de maker van die foto’s en filmpjes. Het auteursrecht verkrijgt de maker van rechtswege. Met andere woorden: er is geen andere handeling dan het maken van de foto nodig om het auteursrecht te verkrijgen. De auteursrechthebbende is vervolgens exclusief bevoegd zijn werk openbaar te maken en/of te verveelvoudigen. Dat betekent ook dat de auteursrechthebbende ervoor kan kiezen iemand anders toestemming te geven zijn werk te gebruiken. Wanneer de auteursrechthebbende die toestemming niet heeft gegeven en zijn werk wordt toch gebruikt, dan kan hij daartegen optreden: het gebruik van de foto dient dan te worden gestaakt, en de auteursrechthebbende kan eveneens schadevergoeding vorderen.

Het plaatsen van content op Facebook – hoe zit dat juridisch?

In de voorwaarden van Facebook staat dat door het plaatsen van zulke content, de gebruiker aan Facebook ‘een niet-exclusieve, overdraagbare, sublicentieerbare, royaltyvrije en wereldwijde licentie voor het gebruik van IE-inhoud die je op of in verband met Facebook plaatst (IE-licentie)’ verleent. Met andere woorden: door je foto op Facebook te plaatsen geef je (indirect) toestemming aan Facebook zo’n beetje alles te mogen doen, zonder dat Facebook daarvoor hoeft te betalen. Die toestemming geef je ook aan andere Facebookgebruikers op het moment dat je de instelling ‘openbaar’ hebt. Voor zowel Facebook als andere gebruikers geldt wel dat dat gebruik op Facebook zelf moet plaatsvinden. Op het moment dat je je Facebook-account verwijdert, eindigt de licentie die je aan Facebook gaf, maar andere gebruikers die je foto bijvoorbeeld hebben overgenomen en op hun account hebben geplaatst, die zijn nog met toestemming van de auteursrechthebbende geplaatst en mogen dan ook ‘gewoon’ op Facebook blijven staan.

Het gebruiken van op Facebook geplaatste content buiten de omgeving van Facebook

Zoals hierboven al vermeld, geldt de toestemming de je als auteursrechthebbende geeft aan Facebook en/of andere gebruikers alleen voor gebruik op Facebook zelf. Iemand kan dus niet een op Facebook geplaatste foto gebruiken in bijvoorbeeld een blog dat niet op Facebook staat, of, zoals in de Drankgigant-uitspraak, op de eigen website. Neem dus het zekere voor het onzekere en gebruik geen foto’s, filmpjes, teksten, tekeningen of andere content over van Facebook: kans is groot dat je daarmee auteursrechtinbreuk pleegt! Hetzelfde gaat op voor zulke content die is geplaatst op andere social media – kies daarom altijd voor foto’s waarvan je de auteursrechthebbende kent zodat je (vooraf en schriftelijk!) toestemming kan vragen, of kies voor foto’s die rechtenvrij worden aangeboden, zoals op pixabay. Honderd procent zekerheid? Zelf een foto maken en die gebruiken!